Hak - han - hanmak - hele - hep - hipipip - holo - honk - hototo -

Ha : dj. Son-gagann kout eti moun ka voye pou di yo sezi douvan an kanmo, an penteng. 2. Son-djel ka kouri lawonn nan se mizik voye-monte a.

Hadèn : t. Yonn adan se san-senkant-yonn  kalte mango, mangifera indica,  ka leve nan Ayiti.

Haha : dj. Son-gagann eti moun ka fè lè an bagay sezi yo oben lè yo pa te ka atann an bagay nan an dekou. 2. Son-djel ka kouri lawonn nan se mizik voye-monte a.

Hahaha : dj. Son-gagann eti moun ka fè lè yo ka fè djendjen oben ka ri an bagay. 2. Son-djel ka kouri lawonn nan se mizik voye-monte a.

Hak : t. Ayen menm. Ayen pou ayen. "Sé péchè ki té ka tann nas-konng ki wè tousa, san yo té pé fè hak" (G.-H. Léotin, Mémwè latè, 1993)..Pawol lang Gwadloup la ki pase nan lang Matnik, alagadigadaw. Nan sistenm-lang Gwadloup la, moun ka di sa konsa : "hak pa hak" pou an ayen pe fè an bagay oben pa ni ayen ki fèt. "Hak makak" pou ayen toubolman.

Hakè : Moun ki trape an mapipi kabes nan enfowmatik ek ka pe kouri-lawonn an chenn-enfowmatik  flouz. (ang. hacker, fouyaya). Moun eti ki trape anchay sa-fè nan konmpitè.

Halowin : t. Penteng banbile ki leve Etazini ek ka woule chak 31 Oktòb, otila tjanmay ka zoute nan djab oben ladjables ek ka pase kay moun oliwonnaj yo pou mande sosokre. (ang. All Hallow's Eve, douvan Latousen) Yo te ka fè Halowin prèmie Novanm.

Halo : t. Won glaw ek anchay koulè eti ka kouri nan lawonn disk solèy la, lalin oben an planèt. 2. Nan mèdsin, tit  moun ka ba ti won an eti ka kouri nan lawonn zetok tete an moun. (lat. halos, ti lantiray).

Halwa : t. Pouding eti moun Trinidad ek Gwiyana ka fè farin, bè ek ze ek delè yo ka mete lapoud kolonmbo a adan ek pwav. Yo manje pouding tala nan an kadafa yo ka fè nèf jou apre an tjanmay wouvè-zie'y. (Ind. haluaa, gato).

Han : dj. Son-gagann ek nen eti moun ka fè anchay degwel pou fè an bagay ka ladje.

Hanm : dj. Son-djol fifinen eti moun ka fè pou yo katjete yo se manje an bagay kranm-kranm. 

Hi-han : p-dj. Kriye bourik la. 2. Bat-djol eti moun ki le fè djendjen konsi yo te tounen bourik, ka fè.

Ho : p-dj. Bat-djol eti moun ka voye pou kriye an moun, mande'y vèy o gren anfwa. 2. Bat-djol eti moun ka voye pou fè an bèt ki pa farouch, an bèf oben an chouval, rete doubout anfwa.

Hola : t. Pawol yeleley eti moun Matnik te ka voye yonn ba lòt lè yo te ka jwenn nan lari ek yo konpè. (py. hola, yeleley) 2. Ti soukre-lanmen tou dous, douvan fidji, eti an moun ka fè pou fè di an konpè bonjou oliwon.

Holo : t. Pawol ye-leve eti moun Matnik te ka voye yonn ba lòt lè yo te ka jwenn nan lari. "ti fi té ka fè'y holo" (R. Confiant, Marisosé, 1987). 2. Ti soukre-lanmen douvan fidji eti an moun ka fè pou fè di anlòt bonjou.

Hop : p-dj. Son-gagann moun voye pou kriye an moun ek pawol dous. 2. Pawol ka matje an ti toumbile tou-dous.

Hòp : p-dj. Son-gagann moun ka voye pou fè an tjanmay fè an solibo.

Hot-dog : t. Sandwich moun ka fè epi an sosis cho ka sanm an koko-chen eti yo manje ek migan-tomat oben tjek lasos. (ang. hot-dog, chen cho). Koko-chen.

Hot line : t. Djoumbat depanaj teknik epi telefòn an djoumbatwa ka sitire ba moun ki genyen machandiz djoumbatwa tala ka vann. (ang. Hot line, liy cho). 2. Limewo telefòn ka ba nouvel-pòte towtow asou an penteng fann ek anni anlè penteng ta'a.
Hototo : t-l.d-k.  Eti ki trape anchay djèz nan zafè'y. Eti ka fè anchay ganm. (potjel franseze wototoy). 2. p-p. Nan sistenm lang Trinidad ek Grinada, an gran kannan, anpil, anchay adan an bagay. (fr. trop trop, to to, man ni twòp). A hototo plate of rice and peas, pou an gran zasièt diri ek pwa.

 

 

Se Henri Taillefond (Simao moun Wanakera) ki matje abstrak lang Matnik ta'a.

Comments

[Rédigé par : Da Zaza]

Dapré mwen "goudrèl" sété an zèb yo ka krazé pou maré anlè pié an moun ki foulé.

[Rédigé par : D-F-07]

Ou té konnèt tala "lè'w té lapen man té ja garenn".

[Rédigé par : Al-59]

Aha ! Ou mété "h" la adan dapré mwen "h" pa té ka ekzisté adan lang natifnatal Wanakera a...