Jout-politik atè Matnik

Dezas politik longsay-ale 

Senpiè, Matnik :  Ni an bagay ki toumbile nan kanman politik moun Matnik eti nan tout dekou vire-vote te ka apiye, zie-fèmen, joutè-politik ki te genyen nan jout-politik avan gouvelman te abwogat jout-politik ta'a. Dezienm bagay, nan dezienm wonn an jout-politik, moun Matnik te ka toulong apiye moun ki te douvan nan prèmie wonn lan. Se pa sa ki fèt Senpiè Dimanch oswè, se pa sa ki te fèt Sentàn nan maws 2014.

Tjak sosial lakou-peyi Matnik la

 anni djoumbate yo mande  

 

Lanmanten, Matnik :  53.136 moun te ale wè kawbe plase moun nan djoumbat atè Matnik nan Fevriye ki pase. Si 44.523 moun adan yo pa te ni p'an djoumbat ka fè, se 369 moun an plis asou Janvie 2015, ek se 0,81% antipilaj, se 561 moun anba statistik Fevriye 2014 la (45.084 moun), se an tizi asou 1,24%. Nan lanne 2014 ki pase rel kannan moun san djoumbat pou fè se te 23,7%, nan 2013 se te 22,8% ek 2012, se te 21%. Se chif ta'a ka fè moun wè nan de koko-zie yo an dekou djoumbat ka dekati atè Matnik, magre anchay tibray ek ti-mafi ka chape ale djoumbate nan peyi lòtbòtsay. Matnik pa ni an gouvelman natifnatal pou se ka vire kabeche politik djoumbat la nan peyi a, leve an toumbilaj sosial.

CaribeWave 2015

Si-an-ka an raz-mare     

Peyi-karayib :  50 peyi-karayib te bay adan an si-an-ka an raz-mare yè mèkrèdi eti CARIBEWAVE, an progranm Kawbe Peyi Oliwon-latè te sitire pou owonzonnen sistenm ago-tsunami ek sistenm kouri-nouvel fantefrak laliwonn nan Karayib la. Raz-mare kabechinen ta'a te ke rive apre an latè-tranble kouri-rel 8.5 asou zandal wouvè Richter la eti ki ni 10 grèd, nan kare-tè gouvelnen Portobelo a, anlè-solèy Colón, atè Panama.

Ladje commonwealth angle a pou...

Repiblik  Bawbàd la ? 

Bridgetown, Barbados :  Mètafè gouvelman Bawbàd, Fruendel Stuart, teste, "nan an divini ka rive dawlakataw", peyi CARICOM ta"a ke ladje Commonwealth angle a pou vini an repiblik tankon Dòmnik, Gwiyana, Sirinanm ek Trinidad-ek-Tobago. "Nou pe ke sa bat lestonmak pou wangannite-politik nou trape, demasogannize sistenm politik nou, nou pe ke sa bat lestonmak pou sistenm larel nou sitire ek ale di ba moun nou anba jouk wangan angle a. Pou sa ki pase, Errol barrow te bat nan dezanmasogannize sistenm politik ; Owen Arthur te bat nan dezanmasogannize sistenm-lalwa, ek se pou mwen menm, Fruendel Stuart, ale jik nan bout bay-douvan tala", se sa mètafè gouvelman Bawbàd la plodare nan an konsit epi konpayel Democratik Labour Party.

Pòtoriko pri nan

Banbann  Ekonomi     

 

San Juan, Pòtoriko :  Nan tjenz lanne ki pase, Borinkèn (Pòtoriko) pèdi lonmwatje plas-djoumbat eti'y te trape nan dwel-ekonomi djoumbatwa-toumpotjolaj la dapre statistik ekonomi lanne 2012 eti an kawbe lonyen-kabeche Universidad de Puerto Rico (UPR) stanmpe. Nan 1997, se 163.605 moun te ka djoumbate nan lizin ek nan 2012, kannan moun ta'a tizi asou 51,2%, pou towblip a 83.830. Se pou anchay krèy-politik lonje dwèt asou politik anchoukaj nan Etazini eti PNP (Partido Nuevo Progresista) te mennen.

Lavi politik Ayiti

Ago ! twa jout-politik     

Pòtoprens, Ayiti :  Se nan an kouri-kanmo dimanch 15 Maws ki pase eti sobreka kawbe mètafè Repiblik Ayiti fè pòte nouvel prèmie wonn jout-politik nan kawbe paladjolaj-politik Ayiti nan 09 d'Awout 2015 ek prèmie wonn jout-politik mètafè Repiblik Ayiti, nan dimanch 25 Oktòb 2015 ; jout-politik gouvelnaj bouk ke bay nan menm dekou epi dezienm wonn jout-politik nan kawbe paladjolaj-politik Ayiti, dezienm wonn jout-politik mètafè Repiblik Ayiti, si ni an dezienm wonn, tousa  ke bat nan dimanch 27 Desanm 2015.

desaceleração econômica e escândalos financeiros

1 milhão de manifestantes     

   

São Paulo, Brasil :  An milion moun te desann nan lari voye labou, te ka bay lavwa "fora Dilma" ek "fora PT", delè menm, "intervenção militar, já" jik "impeachment", nan dekou an banbann ekonomi ek kontribann-lajan eti ka bat peyi a se tan ta'a. Nan se leve-doubout-mande a, an konpanyi te le plis lajan-djoumbat,  anlòt konpanyi te la pou plis larel-palantje se fanm lan, dòt pou larel-palantje se nèg-ginen an men tout te le sispann politik Dilma Rousseff ek Partido dos Trabalhadores. Nan Brasilia, te jik ni an bann-twel ki te matje "Basta de Paulo Freire" an mapipi kabechè sistenm-lekol eti moun konnèt oliwon-latè.

Tjouns degra a

Dlo-koko 

(Cocos nucifera)      

Se pa jòdi moun Wanakera ka brè dlo koko pou rafrechi, pou kousinen boulin san nan venn yo, pou tjwe vè, pou deolmante toksin ; defen gran-man’an te ja ka rarate sa nan mitan lanne 70 la ek se gran-manman’y ki te aprann li sa nan labrenn 19^e siek la, pipirit 20^e la.

Ventjenm konsit kawbe mètafè-gouvelnaj:

 Dekatonn  longsay AEC  

Antigwa atè Gwatemala :  Peyi Karayib ni pou sanble pou rive sitire an kare-ekonomi dekatonn longsay, palantje an dekatonn ekonomi, dapre sa Alfonso Múnera eti se kabwatè AEC (Asociación de Estados del Caribe) katjete. Menm si peyi Karayib te fè anchay bay-douvan nan dekatonn longsay la, se toulong  an katenn ba kawbe gouvelman peyi-karayib ta'a eti ka tjenbe ventjenm konsit  kawbe mètafè-gouvelnaj li. Se atè Antigwa a 45 tjilomèt anni-solèy/anba-solèy Ciudad de Guatémal, otila mètafè kawbe-gouvelnaj liannaj epi peyi lòtbòtsay nan peyi-tenkant ek peyi liannen epi AEC te sanble. 

Leve-doubout politik moun peyi Venezwela pou kore

Politik-antra  Etazini     

  

Caracas, Venezuela :  Achay dwel lakou-peyi Venezwela a leve doubout lonje dwèt asou politik djenm eti Etazini pare mennen kont peyi a. Djoumbatè dwel-ekonomi petwol la, moun wonn-kabès la, langayelè, krèy kare-kay, mètafè anchay krèy-politik peyi a, tout se moun tala leve doubout, dawne nan lari pou palantje wangannite-politik Venezwela ek pou kore tout politik-antra Etazini. Lendi 09 maws ki pase, mètafè Etazini, barack obama te katjete se pou Etazini pran seraj politik venezwela eti te ke an madang politik ba lavi-san-koraj Etazini.