Dezienm wonn jout-politik kabwatè-repiblik Brazil
29 octobre 2018
Ladwèt-anni-boutou 55,13% vwa
Brazilia, Brazil : Apre Tribunal Superior Eleitoral (TSE pou kawbe-gouvelnaj woule-kòdjòm jout-politik) dekatche 100% se fèy-vote a, Jair Bolsonaro eti se an sapatonyè nan wouspel ek joutè-politik ladwèt-anni-boutou a, vini 38enm kabwatè-repiblik Brazil epi 55,13% vwa, flouz douvan Fernando Haddad, joutè-politik PT (Partido dos Trabalhadores) a, ki trape 44,87% vwa. Lamenm la, avan bay nan gran dekantiye, fok se rete sezi douvan kannan plis pase 11 million moun (se 9,5% adan 147,3 million moun ki ka vote atè Brazil) ki vote blan oben fèy-vòte-abwogat eti ka fè palpa epi 31 million moun ki pa ale vote (21,30% se 147,3 million an) pou fè an bidim dezas politik.
Lòtbòtsay, pou joutè-politik ladwèt-anni-boutou a ki genyen 8.521.715 vwa nan mitan se de wonn lan ek eti owonzonnaj-vote te ka ba’y pèdi, nan dezienm wonn lan douvan tousa ki vini, si se pa Marina Silva ki pa te ke rive genyen’y me eti’y pa te ke nepi genyen tou, se pou mande sav si Ciro Gomes (Partido Democrático Trabalhista, kare-politik lagòch-mitan-laliwonn-politik) ki rive twazienm epi 12,5% nan prèmie wonn lan pa te ke fè joutè-politik nawflaw la pou koubare ladwèt-anni-boutou taha. Lide taha eti ki pou kouri nan kabèch tout kabechè politik Brazil eti si 11 million moun ale vote blan oben fèy-vote-abwogat se pou yo pa pran ni pou yonn, ni pou lòt eti yo ka wè tankon moun ka redi tròp anlè kòd-lavi ek an joutè pi nan mitan te ke pe trape se vwa taha flouz.
Se pa pou vire fè jout-politik Brazil, se anni moun Brazil ki ka vote nan jout-politik Brazil, men nan dekou an jout-politik konsa, se pou kare-politik ki kabwate depi an dis-lanne owonzon, menm si te ni golpe institucional la, pa ka pe rive, menm nan dekou an gran madang politik (an dezas nan peyi a), sanble piplis moun peyi a ek fè moun ki ka vote blan wè pwa-peze madang lan ; ek sa ka kite an peyi koupe nan de, eti 25% owonzon moun ki nan distopay epi ladwèt-anni-boutou a, pa ke sa ale bat lari nan leve-doubout politik dèyè koubare politik depotjole-peyi yo a. Lòt bagay la, se pou te wè PSDB (Partido da Social Democracia Brasileira), an kare-politik gouvelman-douvan, ki, nan an dis-lanne nan distopay politik, towblip anba 5% ek asire anchay moun kare-politik taha kouri vote ba ladwèt-anni-boutou a. Se pou wè tou, nan leve-doubout dèyè, fè kakol douvan kout-boutou ki ke vini ek evanjil-etazini-aleliwon, kannan moun eti progranm sosial gouvelman PT douvan te sòti nan lanmizè-ble ek fè rantre nan krèy-sosial mitan ba, ale vote ba ladwèt-kout-boutou nan lèspri taha eti "ou ka tire chik an pie moun pou yo mande'w kous-kouri apre" ek pou rale krèy-sosial defaroze a anba PT.
Menm si Brazil se an repiblik 27 gouvelman atè-lakay (PT ek MDB trape anni 8 gouvelnaj adan yo, la eti yo te ni 12) ; menm si kawbe larel-gouvelnaj la (chanm-politik anlè ni 21 kare-politik ka plodaye adan) trape anchay djokte politik pou te pe rive fè an kabwatè-repiblik ladje lanmen nan anni an mwa san'y te fè p'an bedji gouvelnaj ; menm si PT ni plis plodayè-politik nan kawbe plodari-politik la pase PSL, ek chanm-politik anba a ni 30 kare-politik ka plodaye adan ; menm si kabwatè-repiblik la pa pe ni gwo lanmen-djok politik nan an repiblik piziè gouvelman atè-lakay ; menm si tousa epi sa, Brazil bay antre adan an banbann politik san-manman eti ki ke fè’y ladje rel 8enm ekonomi peyi-oliwon-latè’y la ek towblip nan an semeda lakou-peyi eti kabwatè-repiblik ladwèt anni-boutou a ja pare mete nan brann.
Ale li nan Jornal do Brasil
14 dos novos governadores se elegeram com discurso marcadamente vinculado à direita. Os partidos da direita e do centro fizeram ao todo 18 executivos estaduais.
Rédigé par : O Carioca derrotado | 29 octobre 2018 à 11:18