Kay Bèlè Sentmari a vini djòsol
21 novembre 2019
Felix Cébarec chape kay abolay
Mòn-Perou, Sentmari: Lavwa-douvan nan Wapa eti se an krèy bay-lavwa-bèlè nan krèy palantje-bèlè SAKITANOU, Felis Sebarek te "rante nan bèlè a 12 lanne asou tèt li", lavwa-douvan nan bèlè nan kay-bèlè Karmelit Rastok la, nan wabap se lanne karant lan, se tonton’y, Estefàn Blancha Sebarek ki ladje’y nan bèlè a epi an "ou bon pou vale grenn mayi’w" jik rive lajounen-jòdi mèt-bèlè nan Kay Bèlè Sentmari a ; Felis Sebarek chape kay abolay epi an 83 lanne anlè tèt li. Felo Sebarek te bay lavwa-bèlè nan anchay krèy bay-lavwa-bèlè tankon Bel Alians Etjenn Janbatis ek Simelin Rangon, AM4, Flanbwayan, Wapa Krisian Valejo a epi Le Frè Rastok, tou.
Nan rarate Felis Sebarek ka rarate lavi bèlè’y, (nan lavi toulejou, Felis Sebarek te ka mete madjoumbe na jaden’y nan Mòn-Perou a ek te ka djoubake anlè bitako oliwon, lè chaye-bannann oben koupe-kann te ka bay), bèlè Perou-Bizoden atè Sentmari fondalnatal ek se bèlè Baspwent oben Lisid la, depenn tankon an sistenm-dèhè ki fèt asou fondas ta Sentmari a, se moun Sentmari ki te ke monte An-Dema atè Baspwent aprann moun kwenyen tanbou-djouba ek bay-kalinda bèlè a, se moun Sentmari ki desann rete Djanman, tousa men nan rarate eti’y ka rarate sa se pou Felis Sebarek fè moun tann se sistenm taha te ke apiye asou pwa kò yo nan an lè konsa. Tout bagay ki ka ale rete adan an laliwonn alsa oben lòtbòtsay ka toulong bay adan an dekou apiye-asou-pwa-kò’y, se pou se badjolè plodari anni-afrik la ek plodari kreyol la rive tann ek konprann sa an jou, m’espere.
"Jik atjolman bèlè yo pòkò tonbe dakò ek nou. Chante nou diferan ta yo …/… Bèlè dan lisid sa pa bèlè, sa se an danse men se pa bèlè (…/…) tanbou yo diferan ta nou, se blogodo blogodo bo", se pou se konprann, la tou, se an dekou trase laliman, an dekou kare zobray, nan tout peyi oliwon-latè, tan-ka-pase ek nan pase tan an ka pase, moun ka toulong vire kabeche lavi yo, rarate asou lavi yo, ka anbidjoule’y pou moun yo moun-asou-latè. Ek nan vire pase lanmen adan rarate leve bèlè a, se pa anni pou depenn, depareye sa ki bèlè ek sa ki pa adan larel-fondok bèlè a, se pou toulong ba’y plis longsay-ale-nan-divini.
Se an lavwa-douvan bidjoul pou ta’y ki te ka fè moun tann anchay tit bèlè, Lwizo (gran-bèlè), Man Nèli, Mario di mwen sa ki rive’w, Bènadèt o, Chawonn, Palavire (se an redi-bwa), We Pè Nohel, Mabèlo (an bèlè koudmen, koupe-kann), tout se tit taha eti nan lonyen-kabeche kare-zobray yo ka fè moun tann ek konprann anchay toumbilaj nan tan-ka-pase, tankon an fondas ki la depi nanninannan eti moun ka pe vire pase lanmen adan toulong, vire mete'y nan lèspri lajounen-jòdi, Felis Sebarek tankon se mapipi bèlè a, yo menm, te ka majole sa eti yo pa te ka matje ayen, an wach lavi toulejou se kwenyen lèspri-fouyaya yo ek se pou bay-lavwa bèlè vini nan tèt yo, se pou se tann ek konprann lang natifnatal-matnik la fondalnatal adan kabeche-djezinen taha.
Simao moun Wanakera
Apiye asou an koze-video 2018 eti Felix Cébarec te fè epi Christian Valléjo
"La Culture martiniquaise face à la domination coloniale"
Conférence IKIMA
(Idantité ek Kilti Matinik)
Présentée par Juliette Sméralda, Sociologue
Vandredi 22 Novembre
de 18 à 20h00
Institut Martiniquais du Sport
ikima.mq@gmail.com
0696781079
0696231015
0696307845
Rédigé par : Karib.com | 21 novembre 2019 à 07:31
Earthquake
2019-11-23 12:44 pm (Local Time)
2019-11-23 16:44 (UTC)
MAGNITUDE:
4.5
LOCATION:
Latitude: 17.60N
Longitude: 60.97W
Depth: 10 km
NEARBY CITIES:
111 km NE of Saint John's, Antigua and Barbuda
162 km NE of Point-à-Pitre, Guadeloupe
198 km ENE of Basseterre, Saint Kitts and Nevis
Rédigé par : karib.com | 23 novembre 2019 à 19:56