Jout-politik atè Matnik nan dekou Covid-19
16 mars 2020
"Ou ja la ou ke rete"
Lawviè-Sale ek Makouba atè Matnik: Man se pe pran lavwa-regle Barel Coppet la, "ou ja la ou ke rete", ek mete an "Covid-19 pe ale vire" dèhè’y, nan plas "Edit pe ale vire" a pou depenn jout-politik taha pou 25 kabwatè-gouvelnaj gran-bouk ki vire pase dwe prèmie wonn lan men nan 2014, te ja ni 25 kabwatè-gouvelnaj gran-bouk ki te ja vire pase flouz dwe prèmie wonn lan 2014 ek pa te ni ago kouche-kalbòy taha ka kouri, ni de kabwatè-gouvelnaj Gran-bouk krache-dife. Se anni nan 7 gran-bouk (Djanman, Dikòs, Lawviè-Pilòt, Marigo, O-Fanswa, O-Maren ek Senhozèf) otila pou ni an dezienm wonn epi 4 jout-twa-kabwatè. Lamenm la, nan dekantjay djing-kontaj blo, se pou lonyen-depenn-kabeche an bidim bat-dèhè se palantjè-peyi a epi an tèt-chouval-douvan, si se pa an genyen-de-bout, PPM/EPMN eti se katlas Fòdfrans, Chelchè ek Lanmanten ka pe apiye kòtok.
Nan se dekou taha, se se konpayel-politik la ki ka ale vote piplis ; ek, kabwatè-gouvelnaj gran-bouk la ka toulong trape plis konpayel-politik pou genyen yo pe ka genyen an tòt oben tjek rel-zie-wouvè sosial nan 6 lanne ki pase. Man ja matje ek kabeche sa eti mande-sav-fondok toumbilaj la (toumbilaj sosial tankon toumbilaj politik) se an bat-manman atè Matnik pou pòte-nouvel la (kouri-nouvel la tou) ki rete pri anba an bidim djoubap lang-langayele, lang natifnatal-matnik la eti moun atè Matnik ka depotjole aleliwon menm nan pale franse-bannann yo ek lang-an-frans lan eti piplis moun atè Matnik pa fouti langayele kòdjòm.
Si pou ale lonyen pi nan fondok, moun atè-lakay-matnik ka ale vote pou apiye an kawbe-gouvelnaj (delè se anni kabwatè-gouvelnaj la) eti yo ja konnèt (andewò tjak jeray oben kontribann-lahan ki pe bay) nan sis lanne ki pase (pou Sainte-Rose Cakin atè Makouba ek André Lesueur atè Lawviè-Sale, sa ke fè sizienm dekou kabwatè-gouvelnaj gran-bouk la) ek pou matjoukann politik eti moun atè-lakay-matnik pa ni pou ta yo oben ki flòkò lakay yo, se se anni pou prete an sa-sav politik an-frans, yo pa ka jenhen bay adan an chimen toumbilaj ; sa-sav-politik an-frans lan se pou pa menyen ayen, se pou pa le tann pale toumbilaj ek se pou sa ki te la ki pèdi an kou pa jenhen vire, atè Sentàn, Pierre Zaïre 17,72% ek Joël Joseph Merelix 6,0% pa rive pase rel 25% an, magre 53,3% moun Sentàn se ale vote.
Prèmie wonn jout-politik taha ka apiye bat-dèhè won-ladje-won MIM (Mouvement Indépendantiste Martiniquais), atè Lawviè-Pilòt eti se te laboukann krèy-politik tala, se de joutè MIM lan fini twazienm ek senkienm a 23 ek 5% ; atè Lawviè-Sale otila joutè MIM lan te ka toulong talonnen, an 100 epi vwa depareyaj, ladwèt pi lòlòy oliwon-latè, se anni 28% vwa joutè MIM lan fè douvan an gran-nonm yize apre 30 lanne ka kabwate kawbe-gouvelnaj bouk la. Nan dòt bouk, pa te ni joutè MIM men anni joutè kabwatè yonn-tou-yonn MIM lan ek se pou dekantje dal taha tankon an dal nan rel-do kabwatè yonn-tou-yonn MIM lan, ek asire djigilòp nèt krèy-politik taha eti Marc Pulvar epi se konpayel Forces Populaires de Rivière-Salée, Garcin Malsa epi Groupe Zanma Sentàn li a epi an konpanyi konpayel-konpayel Lawviè-Pilòt nan kase-lo epi Groupe Septembre 70 oben nan apiye-pi-rèd La Parole au Peuple (kase-lo epi PPM apre jout-politik kabwataj gran-bouk 1977 la), an konpanyi konpayel-politik Latrinte, an konpanyi konpayel-politik Marronneurs, tousa te mete doubout nan 1e Jwiye 1978 taha. San pies chous politik nan se kawbe-gouvelnaj gran-bouk la, pa pe ni an mès-fondalnatal politik ka kouri lawonn ek se pou MIM vini pi flòkò nan plodari politik pase sa eti’y ja ye a, ek rete pri adan an badjolaj jeray eti ke bout nan an bidim dal nan dekou jout-politik CTM 2021 an.
Se pa anni pou Covid-19 ki ka kouri men nan an dekou yenki patate ek an bidim banbann sosial ek politik longsay pou gouvelman natifnatal eti Matnik pa ni pou ta’y, tout jout-politik atè-lakay (gouvelnaj gran-bouk) ka apiye moun ki ja la, kabwatè eti moun ka pe bokante epi yo nan jeray tjak lavi-toulejou yo. Ek menm si Fonsendini se ka bat-ladeviran lide taha (an woulo-de-lanmen ba Annick Comier ki vini twazienm fanm kabwatè-gouvelnaj atè Matnik ek anni katriyenm lan depi kon man Luce Le Maistre te kabwatè-gouvelnaj Mòn-Vèw nan 1949 pou 1951, se pou mwen menm ki mwen menm espère Man Aurélie Nella genyen dezienm wonn lan atè Dikòs nan jou oben mwa ka vini), se pou konprann sa eti kabwatè-gouvelnaj an gran-bouk atè Matnik se, pou piplis moun nan peyi a, an moun ka flouze liannaj (ka wouvè chimen) nan mitan gouvelman (La-Frans lòtbòtsay epi pale-franse’y la, tout se larel-gouvelnaj li a) epi yo nan wach, si se pa wap, lavi toulejou yo.
Simao moun Wanakera
Foto ta : Martinique Première
A Special Meeting of the OECS Authority and the Monetary Council of the Eastern Caribbean Currency Union (ECCU) was held virtually on March 15th 2020. In the main, the Meeting focused on matters relating to the spread of the COVID19 pandemic in the Caribbean such as:
Economic Impact
Containment
Coordination
Capacity Building
Rédigé par : Carib.com | 17 mars 2020 à 12:30
The Montserrat Ministry of Health and Social Services (MoHSS) today confirmed the country’s first imported case of the new coronavirus disease (COVID-19). The patient travelled to Montserrat on March 10th, 2020 on British Airways flight (BA 2157) from London to Antigua, before arriving on Montserrat
Rédigé par : Carib.com | 18 mars 2020 à 16:39
“The good news is that there is no reported cases of coronavirus in Dominica, be it suspected or confirmed”, Dominica’s national epidemiologist, Dr. Shalauddin Ahmed, said.
Rédigé par : Carib.com | 21 mars 2020 à 10:40
Hasta el momento, en Cuba están confirmados 21 casos de coronavirus. El Gobierno ha adoptado medidas para reforzar el enfrentamiento aunque no hay transmisión.
Rédigé par : Caribe.com | 21 mars 2020 à 10:58
El Ministerio de Salud Pública de Cuba informó que Cuba presta cooperación médica a 37 países afectados por el nuevo coronavirus Covid-19. Cuba envió esta semana brigadas médicas a Nicaragua, Venezuela, Surinam y Granada
Rédigé par : Caribe.com | 21 mars 2020 à 12:59
El Gobierno de Venezuela reportó este sábado 70 casos confirmados de coronavirus Covid-19. De los casos 2 están en estado crítico y existen 15 recuperados
Rédigé par : Caribe.com | 21 mars 2020 à 15:51
The number of coronavirus cases in Barbados increased to 14 overnight and Barbados is in stage 2 of the National COVID-19 Preparedness Plan. Minister of Health and Wellness Lt Col Jeffrey Bostic said of the eight new cases, seven were as a result of contact tracing, that is, finding those who came into contact with the original cases.
Rédigé par : Carib.com | 22 mars 2020 à 12:18
Grenada has reported its first case of the novel coronavirus disease (COVID-19).
Officials said at a press briefing on Sunday morning that the case was an imported one.
Rédigé par : Carib.com | 22 mars 2020 à 15:24
L'Agence Régionale de Santé, Martinique, dénombre désormais 44 patients infectés par le nouveau coronavirus.
Rédigé par : Info.Mq | 22 mars 2020 à 17:09
Just one day after it confirmed its first case of coronavirus (COVID-19) Dominica on Monday reported its second case. The patient is a 51-year-old year old male Dominican citizen who recently returned to Dominica from the United Kingdom, the ministry of health said.
Rédigé par : Carib News | 23 mars 2020 à 18:52
Coronavirus positive cases in Martinique climb to 44; 58 in Guadeloupe. In Martinique, seven patients are in hospital.
Rédigé par : Carib News | 23 mars 2020 à 19:05
Samedi 28 mars 2020, l’Agence Régionale de Santé de Martinique déplore, le décès d’une deuxième personne confirmée Covid-19. Il s’agirait d’une personne âgée de plus de 80 ans. 105 cas de COVID-19 sont confirmés, 12 de plus en 24 heures. 11 patients sont hospitalisés en réanimation et 2 personnes sont guéries.
Rédigé par : Info.Mq | 28 mars 2020 à 16:28