Covid-19 la ka janbe laliman peyi, aleliwon.

Plis pase 100 milion moun nan lanmizè-ble 

    

 

 

 

Jènèva, La-Swis :   Nan kouri-nouvel eti’y bat yè Mèkrèdi, ILO (International Labor Organisation) konte plis pase 100 milion moun eti Covid-19 la te ke ladje nan lanmizè-ble pou tan-djoubak ki pèdi ek moun ki pa ka rive trape djoubak-genyen-lavi kòdjòm. Banbann taha pòhò pare fini ek djoubak-genyen-lavi pe ke vire nan rel douvan banbann doubout-djann lan avan 2023, dapre sa kawbe-gouvelnaj djoubak oliwon-latè a, plodaye nan kouri-nouvel chak lanne’y la. Nan wabap lanne 2021 taha, latè-wonn lan ke mantje 75 milion djoubak-genyen-lavi nan siparezonnaj epi sa’y te ke ni si banbann Covid-19 la pa te bay. Ek menm nan wabap lanne 2022 a, ke mantje 23 milion djoubak-genyen-lavi nan doukou an kouche-kalbòy-janbe-laliman-peyi ki ja tere plis pase 3,5 million moun.

"Vire doubout djann dèhè Covid-19 la se pa anni an trape sokodong" eti Guy Ryder ki sobreka-kabwataj ILO rete katjile ek pou’y te apiye asou sa eti "fok ke wè kore wach-dèhè asou se ekonomi an ek se lakou-peyi a ; si pa ni tjek doum-apiye pou se bay chabon nan djezinen djoubak-genyen-lavi kòdjòm ek   lonhe lanmen ba moun ki pi wòkòkòy nan se lakou-peyi a, ek vire vidjoze kare-mete-nan-brann ekonomi ki te pi toumpakte, si pa ni tousa, wach-dèhè kouche-kalbòy -janbe-laliman-peyi a  ke pe bat asou an tilili lanne nan pèdi sa-fè-teknik moun ek ekonomi, leve plis triminay ek dekalibich sosial", se vèy-o-gren eti sobreka-kabwataj ILO a voye.

Lonyen-dekantje ILO a ka fè moun konte se 205 million moun ki pe ke ni djoubak-genyen-lavi nan 2022 ; nan 2019 se te 187 milion moun.  Statistik taha ka sere an wach pi makaw, kannan tan-djoubak dekati tou. Nan 2020, se 8,8% hè-tan-djoubak ki djigilòp nan depareyaj epi katriyenm twa-mwa 2019 la, se owonzon 255 milion dekou-djoubake nan tan kòtok. Menm si vire-pran ekonomi an se pare nan wabap lanne a, an konpanyi peyi latè-wonn lan, owonzon 100 million djoubak-genyen-lavi ke mantje.

Doukou dekati taha "ka vini kole anlè an rel fetayè rete-san-djoubak, fè ti djob ek doukou-kòtok defarozè nan djoubak", ki te ja ka bay avan banbann rete-sokodong lan. Menm si banbann  djoubak-genyen-lavi a nèhè ke ranbonni pianmpianm nan dezienm sis-mwa lanne taha, vire-pran an ke pe nan menm rel pou  rel pran-pitji kore Covid-19 ki pa pe menm nan tout se peyi a. Se peyi-nan-doukou-dekatonn-ekonomi an ke trape tjak pou mete plan vire-pran-ekonomi kare-bare nan brann.

Anchay djoubak-genyen-lavi ek tan-djoubake ka bite anlè an triminay san bòdaj. Nan depareyaj epi 2019, 108 milion djoubakè towblip nan rel-doubout social trimè oben triminè, se pou se konprann tokay se moun taha ka debat epi an kannan lahan anba 3,20 dola-etazini pou an jou. Pou se 2 mil-milion djoubakè mawon an (moun ka djoubake san anbrazonnaj sosial gouvelman), wach-dèhè kouri-lawonn Covid-19 la pòte anni dezas, se fanm lan plis pase se nonm lan, te ni pou ladje kawbe-tre djoubak la pou veye yich yo ki pa te pe ale lekol, menm nan se peyi bidim ekonomi an, sa te ka fèt. Sa tenmbolize ILO ki pè an "vire-wonn mès-nanninannan" nan kalibich sosial nonm/fanm lan.    

 Ale li nan ILO