Konsit Payòt lanbouk Anndale a

MIM  pòte antre !  

   

 

 

 

 

 

Anndale, Matnik: Yonn adan se kabwatè krèy palantjè-peyi MIM lan atè Robè oben Senhozèf la te depenn konsit Anndale taha tankon an pòte-antre politik (pòte-antre politik se nan mwa Sèptanm lan sa pou ka fèt adan an peyi tankon Matnik otila ni an bidim kanmpo politik asou de mwa, Jwiye Awout), an konsit kabwataj-politik (depi lanne 2011, MIM pa fè konsit-kabwataj politik) ek menm, pou plis pektekolaj, an konsit kabwataj-politik ladje larel-kòtòf krèy-doubout-o-kare-politik la. Lamenm la, se pou se konprann an gwo konpanyi konpayel-politik ki pa sa menm depenn ek dekantje bagay ki pi fondalnatal adan an krèy-doubout-o-kare politik, eti se konsit politik la ; pi douvan, se pou palpa-moun-peyi-natifnatal-matnik la (le peuple Martiniquais nan franse-bannann Marijàn lan) se wè, nan de koko-zie y, an   krèy-doubout-o-kare politik ki pa fouti kabeche an ti vire-pran-dèhè politik, se se pou kare an krèy kabwataj politik eti te ke sa ale pi douvan pase anni “konte” mou ka fè koraj-pa-dèhè.

Se pa ti bwabwa sa bwabwa, pou an "kabwatè-politik" ka vini douvan konpayel-politik li pou badjole nan an lang franse-bannann eti pa pe lang wayalachi-politik natifnatal-matnik la, asou laj-wòch li epi santi kò y vini tibray  ek lamenm apre sa, lonje dwèt asou  "les déserteurs et les traitres" ; se pa jòdi nou ka matje sa eti an krèy-doubout-o-kare-politik, an leve-doubout politik se pa nepi an ti-labann kadje-lavi ek pa pe ni koraj-pa-dèhè adan men anchay dekou-fòse-lèspri eti ka leve pou krèy-doubout-o-kare politik taha ki ka bay adan an laliwonn otila ni anchay lide, anchay tòt-genyen branbrann-kòtok tankon politik ki ka bay. Si se moun lan ki ka bat lanmen ba A. Marijàn lan lè y ka badjole se kouyonnada taha pa fouti konprann sa, fè wol kabeche sa, se plis adan an lanmès katolik oben alvantis pou yo se ale pase an konsit politik.

Nan dekou wakle-boulin sosial la eti ka digidi tout peyi-asou-latè, Matnik se an peyi-asou-latè, konsit politik la se pa pe pou moun anni vini koute an badjolè, nan pale-franse-bannann epi sa, lonhe dwèt asou moun, menm konpayel politik li ki se bat dèhè oben topaye asou an rel-rive politik  eti krèy-mete-nan-brann politik nan gouvelnaj la se leve, konsit politik la se toulong pou se konpayel-politik se pran pawol yonn-a-lòt ek pòte klète anlè an tilili rel-rive politik ek menm sosial (konte matjoukann-peyi pou kore se rel-rive taha) eti ka toumbile towtow  nan dekou anchay mande-trape politik ek sosial lòtbòtsay (La-Frans isiya la konsa) ka rive blo anlè Matnik.

Se anni nan dekou an konsit-kabwataj politik la otila se konpayel-politik la ka dekantje progranm politik yo, pòte klète anlè se rel-rive politik la, kabeche an trase-welto-rive, toumbile larel-kòtòf ki fè tan yo, eyalaye konpayel-politik ki fini rive nan krèy-leve-doubout politik la, gremèsie moun ki ladje lanmen (moun ki se vini kalbòy ek pa sa vini ankò, moun ki boufi epi politik, moun ki anni kanyan  oben moun ki alelouya-akasia-lata, tout moun se moun-asou-latè ek mande respekte yo), gremèsie moun ki ka lonje pal san bat kòtok epi se konpayel-politik la. Nan an lawonn-leve-doubout politik (MIM se an lawonn-leve-doubout politik, prèmie "M" lan), ki ka bat pou wayalachi-politik oben pou palantje peyi a, tankon peyi-asou-latè, konsit-kabwataj politik se toulong an dekou otila lang ek mès-longsay-peyi natifnatal la douvan-douvan. Pale-franse-bannann lan se pa lang natifnatal-matnik ek nonmen liy-matje fondas-gouvelman-peyi franse a pa pe adan mès-longsay-peyi politik Matnik la, vini malpale se topek-politik la tou, pa pe adan mès-longsay-peyi politik natifnatal-matnik la. Se pa jòdi eti MIM dezandjoke "I"  pou wayalachi-politik la, se depi 20 Fevriye 1980, atjolman la, se tout lèspri palantjè-peyi a eti Afrèd Marijàn ka depotjole epi pale-franse-bannann li a, ek fè palmarès-ba-kò-y la tou.

Lajounen-jòdi, MIM se anni an krèy-doubout-o-kare politik eti kabwatè-politik li pa fouti pase lanmen, se se pou ladje ba an ti de oben twa sobreka-kabwataj ki te ke sa matje an plodari politik ki ka tjenbe plis pase an paj (yonn wi, owonzon 1.30 minit nan trennen asou chak se tit-langayele a) ek ki ke sa rive konprann, kabwataj an kawbe-gouvelnaj franse atè Matnik se pou an tan fann ; owala eti an   krèy-doubout-o-kare politik se pèdi jout-politik pou kabwate an kawbe-gouvelnaj konsa, se pou gade wè vire kabeche an progranm politik, èche ale pi douvan pase sistenm gouvelnaj taha jik vire palantje se rel-rive politik fondalnatal krèy-doubout-o-kare politik taha. Ehe, se tjou rat ! MIM ni an twel-flatje-peyi, Wouj, Nwè ek pòtre-trase an madjoumbe jòn, mi se twel-flatje-peyi lanbi a, an bagay bwabwa, si se pa makak (an twel-flatje-peyi pa pe ni plis pase twa koulè, ni menm plis pase de trase liy jeometri, adan) nou ka wè asou tèg an loto adan konsit taha ; nan dekou eti kawbe-gouvelnaj franse atè Matnik, atjolman-la anba kabwataj Alyans Matnik (se yo ki genyen jout-politik la), ka bat pou anlòt twel-flatje-peyi.       

Simao moun Wanakera