Pare pou lanne 2023 a !
01 janvier 2023
An pwenyen grenn-mandarin
Se nan wabap mwa Desanm lan jik prèmie jou mwa Janvie eti mandarin, citrus reticulata ka bay. Se pa an piebwa ki fondalnatal nan jaden karayib la atè Matnik men lè an lanne te ka koumanse moun atè-lakay-matnik te ka pran de grenn mandarin oben zoranj mete nan pòch oben pòt-fèy yo pou y se tounen matjounkann longsay-ale lanne a. Lajounen-jòdi, mandarin lan pa ni grenn ankò, se klemantin yo ka kriye y.
Mandarin la se dlo, sik ek fil. Madou a chaje epi vitamin C, rel bawda-lele a se 40 tjilo kalori pou 100 granm. Nan 100 granm mandarin ,ni 85,17% dlo ; 13,34% sik towtow ; 0,81% proteyin ; 0,31% grès ek 1,8% fil…
Se nan Chin otila mayonmbo fè plis mandarin, owonzon 12 milion tòn ek 49% faktoraj mandarin oliwon latè, Espany 8% ek Brazil epi Japon 5% ka vini nolfok dèyè. Ni anchay janjol-chous mandarin eti ka dekati may-an-may. Se klemantin la (an grèf mandarin ek zoranj) eti moun pi konnèt men ni Klemanviy (an grèf klemantin ek tanjelo), ni tanjerin (an grèf zoranj anmè ek mandarin) ni tanjelo oben mineola (grèf mandarin epi an chadek) ni tangor, epi dòt.
Moun Matnik eti ki kriye mandarin, madarin tou, pa mete mandarin adan rimèd razie yo. Si se pa manje mandarin ek mete grenn lan man pòt-fèy oben nan pòch, yo pa fè ayen epi y, pa menm mete lapo a sek pou se fè an chòb nan nwel dèyè. Mandarin-makak la se an janjol-chous mandarin ki pi piti. Lè mayonmbo atè-lakay-matnik la te ka plante an pie-mandarin, nan kare-laj-douvan, yo te ka mete titak sik nan tè a pou pie-mandarin lan te pòte yenki mandarin dou, lèspri yo...
Commentaires