Radio Apal ke kwaka dwe 1e Awout ka vini
13 juillet 2024
An bidim dezás politik
Tèsenvil atè Foyal, Matnik: Se asou chenn-liannaj sosial la otila nouvel djòsol taha parèt, Radio APAL (Radio Ase Plere Annou Lite) ke fini èk tout progranm-radio dwe 1e Awout ka vini. Lamenm-la se pou se tann èk konprann se an mapipi adan kawbe-gouvelnaj natifnatal-matnik ki la ka djigilòp; èk menm plis pase sa, se an media palantjè, yonn-tou-yonn, lang èk mès-longsay-peyi Matnik la. Lè an media ka djigilòp se toulong an dezás politk, mès-longsay-peyi, jik sosial, nan sa eti se an konpanyi moun, an plodari politik èk mès-longsay-peyi, an chenn liannaj sosial, an yonn-a-lòt, ki ka djigilòp tou menm si dòt moun ke sa vire pran dèhè.
Plis pase tout radio atè Matnik, Radio APAL se radio palpa-moun-peyi natifnatal-matnik la. Se radio ki ka sanble moun Matnik, tout se djoubakè Matnik la (depi koupè-kann lan oben chayè-bannann lan jik mèt-lekol la, konte machann-pweson an èk mèdsen-lopital la adan) anba lang-pale nanninannan yo, lang eti yo ka konprann flouz, lang eti yo tout sa langayele adan. Tout se krèy-leve-doubout sosial, politik, mès-longsay-peyi, ALCPJ (Anlòt Chimen Pou la Jenès), UTAM (Union des Travailleurs Agricoles de Martinique), UTIA, UGTM apre, te trape nan Radio APAL an bidim zouti pòte-nouvel oben menm kouri-nouvel.
Se epi lang-pale kreyol taha eti Radio APAL te ka rive wouvè Matnik asou laliwonn karayib li, ba lang lan plis laliman, ba tout se mete-nan-brann li a plis fondokte, plis anchoukaj, plis lanmen apiye-asou-pwa kò yo. Lang-pale franse a ka toulong chaye laliwonn-karayib nanninannan taha anba pie moun natifnatal-matnik la, voye yo tou-touni anlè de pie yo ba moun-an-frans kout-wòch pou an lang franse eti yo pe sa pale, "j’appelle Sophia elle n’entend pas marche", men yo pa fouti langayele.
Nan se lanne 1980-epi taha otila gouvelman franse a te ka ladje seraj anlè mès-longsay-peyi a, sistenm mete-anba-jouk lang-pale franse a, Radio APAL epi progranm-radio nan lang natifnatal-matnik li a te rive ba moun-matnik plis djòkte apiye anlè pwa kò yo, wouvè lapòt (èk finèt) peyi taha anlè laliwonn karayib li epi anchay progranm-radio ki ka palantje yonn-a-lòt nanninannan Matnik la, palantje mès-longsay-peyi a epi lang natifnatal-matnik. Se anni Radio APAL ki fè bidim djoubák taha èk se pou sa se an bidím dezás politik ki towblip anlè Matnik konsa y ye a.
Simao moun Wanakera
Commentaires