47enm konsit wondong kabwatè-gouvelman-peyi CARICOM

 

Nouvel-wabap-konsit ! 

   

 

 

 

 

 

 

 

Karann-setjenm konsit-plodaye kabwatè-gouvelman CARICOM te bát  nan 28 pou 30 Jwiye ki pase, atè St. George’s, lanbouk-gouvelman Grenada, Cariacou and Petite Martinique. Se mapipi-èskwaya Dickon Mitchell, kabwatè-politik gouvelman Grènada, Kawyakou èk Ti Matinik, ki kabwate 47^enm konsit wondong taha eti te pou bát nan 3 pou 5 Jwiye men eti yo te voye dèhè pou hourakán Beryl ki te toumpakte 8 adan se peyi-caricom lan èk peyi-nan-liannaj-caricom. Nan kabwatè-gouvelman ki te la, te ni :  Gaston Browne (gouvelman Antigwa-èk-Barbuda eti te nan plodari dijital) ; Edgard Leblanc Fils (an plodayè-politik chanm-politik Ayiti a eti se kabwatè krèy-gouvelnaj Ayiti pou an tan fann) ; Mia Amor Mottley (kabwatè-gouvelman Repiblik Bawbad la) ; Roosevelt Skerrit (gouvelman Dòmnik) ; Dickon Mitchell (gouvelman Grènada, Kawyakou èk Ti-Matnik) ; Mohamed Irfaan Ali (Repiblik pòte-kole Gayana) ; Philip Pierre (kabwatè-gouvelman Sentlisi) ; Ralph Gonsalves (gouvelman Senvensan èk Grinadin) ; Chandrikapersad Santokhi (Repiblik Sirinanm) ; Keith Rowley (kabwatè-gouvelman Repiblik Trinidad èkTobago a) ; Glenys Hanna-Martin (kabwatè kawbe-gouvelnaj sistenm-aprann-lekol nan gouvelman Bahamás ; Francis William Fonseca (kabwatè kawbe-gouvelnaj liannaj epi peyi-lòtbòtsay nan gouvelman Beliz eti te nan plodari dijital) ; Kamina Johnson-Smith (kabwatè kawbe-gouvelnaj liannaj epi peyi-lòtbòtsay nan gouvelman Jamayik) ; Charles Kirnon (kabwatè kawbe-gouvelnaj sistenm-aprann-lekol, doubout-djann, Spòw, Brayès epi mete-nan-brann sosial nan kawbe-gouvelnaj Monsera) ; epi  Geoffrey Hanley, plodayè-politik nan gouvelman Senkits-èk-Nevis.

Peyi-nan-liannaj-CARICOM te vini : Walter Roban (plodayè-politik nan pòte chay zafè atè-lakay nan kawbe-gouvelnaj Bermuda) ; Natalio D. Wheatley (kabwatè kawbe-gouvelnaj British Virgin Islands) ; Gilmar Pisas eti se kabwatè kawbe-gouvelnaj Kourasao ; epi Arlington Alexander Musgrove eti se kabwatè kawbe-gouvelnaj laliman-peyi Turks and Caicos Islands.

Nan dekou wouvè-lapòt

Sobreka-kabwataj CARICOM, Carla N. Barnett, te voye an eya-manmay-la ba tout moun lawonn-peyi-karayib la epi ba konpayel-eyala-ye nan Charter Hall, St George’s University. Sobreka-kabwataj CARICOM te bát do Grènada, Kawyakou èk Ti Matinik pou kabralann li èk doubout-dwèt-pitjèt li pou mete konsit taha nan brann magre dezás  eti Beryl pòte. Se pou y te bay lavwa asou djoubak CDEMA (Caribbean Disaster Emergency Management Agency) pou doum-apiye pou vire doubout djòk tankon an trase-montray pwa-peze  se kawbe-gouvelnaj CARICOM lan nan apiye pou fè-yonn. "Nou mete nan brann san patate pou rive menyen an konpanyi adan se lide-kòtòf koute-pou-tann Grandans lan eti nou siyen isiya menm  nan Jwiye 1989", eti sobreka-kabwataj CARICOM lan rete katjile. "Nan dekou eti se peyi nou an kavidjoze vire-doubout-pimpe èk dekatonn-ekonomi yo, sa fondalnatal pou 47^enm konsit wondong kabwatè-gouvelman-peyi CARICOM taha leve pawol epi larel-gouvelnaj  pou se ale pi douvan asou se rel-rive fè-yonn CARICOM lan".

Mapipi-èskwaya Mohamed Irfaan Ali a, kabwatè-politik Repiblik Pòte-kole Gayana a, èk gouvelnè-politik CARICOM nan wabáp 6 mwa gouvelnaj li, apiye anlè se mete-nan-brann CARICOM lan epi tout pòte-kole peyi-karayib, kontel nan ranbonni  progranm-pare-bòk bay-nannan èk manje-agoutan, bay-douvan nan doubout an gouvelman kanmouzaza nan Ayiti, jeray dezás laliwonn èk doum-apiye pou vidjoze krikèt la nan Karayib-atè-solèy. "Pa ni lavwa-regle pi djòk pase ta Karayib la asou toumbilaj karenm-livènaj èk ranbonni-pianmpianm sistenm lahan-palantje-ekonomi an pou se pòte an larel-tribinal-kalibichenan rel-kalibich-karenm-livènaj ba se ti-peyi-mitan-lanmè nan dekatonn-ekonomi an", eti y plodaye.

Kabwatè-gouvelnaj konsit CARICOM lan mapipi-èskwaya Dickon Mitchell la, mete lanmen asou tjè pou lonje-pal eti se peyi-caricom lan te voye ba Grènada, Kawyakou èk Ti Matinik nan dekou Hourakán Beryl debaba peyi y la. Se pou y te apiye asou toumpak, toulong pi kòtòk toumbiláj rel-kalibiche-karenm-livènaj asou lawonn-peyi-karayib la. "Nou pa ka blabla asou toumpák la. Wách-kòtòk la se pou konprann nou nèhè pa rete peyi pou ladje nan lanmen yich-dèhè, èk se pou sa eti CARICOM pe ke demòd asou plodari pou an  larel-tribinal-kalibichenan rel-kalibich-karenm-livènaj" eti y katjile.

Kourasao pòte antre tankon 6enm peyi-nan-liannaj-caricom.

Kòdjòm epi larel-kabwatáj CARICOM nan dekou 38^enm konsit kare-gouvelnaj la nan 4 Jwen 2024, Kourasao vini peyi-nan-liannaj-caricom. Se kabwatè gouvelnaj-politik CARICOM epi kabwatè-gouvelman Kourasao, Gilmar Pisas, ki siyen topay la. "Nan dekou nou ka pran chimen krache-dife taha, nou ka pran pawol pou pòte pa ta nou èk pou trape an tòt-genyen nan tout liannaj-peyi eti bay-antre nan CARICOM lan ka pòte", eti  Gilmar Pisas plodaye. Yonn adan dekou pantann wouvè-lapòt-konsit la se lè Clive Lloyd (an joutè krikèt atè Gayana) èk  Roderick Rainford, plodayè-politik Jamayik ki te rete sobreka-kabwataj CARICOM nan lanne douvan, te mete lanmen asou tjè pou trape an kouwonn-gremèsie pou mete nan brann yo palantje lawonn-peyi-karayib la.

CARICOM SINGLE MARKET AND ECONOMY (CSME)

Man Mia Amor Mottley eti se kabwatè-gouvelman Báwbád èk kabwatè-gouvelnaj CSME (CARICOM Single Market and Economy pou Kawbe-tre-machandaj yonn-tou-yonn èk Ekonomi CARICOM), pòte nouvel eti anchay bay-douvan te ja fèt nan mete-larel se kantinaj-lahan-vann-genyen an  èk larel-mete-nan-brann, kabeche larel-gouvelnaj kòdjòm pou apiye an kanmouzaza se larel-gouvelnaj vann-genyen-machandiz la èk palantje an yonn-a-lòt aleliwon. Mia Mottley bay nouvel asou djoubake-san-rete ki ka fèt pou pran pawol asou politik jout-kòtòf nan lawonn-peyi-caricom lan epi rel-apiye  an krèy-gouvelnaj jout-kòtòf Caricom (CCC,  CARICOM Competition Commission) èk bay-douvan ki fèt nan mete-doubout an plan-divini pou politik ekonomi-anni-lizin nan lawonn-peyi-karayib la.

  

Ale li nan caricom.org